Wat veroorzaakt de pijn in de knie bij het patellofemoraal pijnsyndroom?


Wat veroorzaakt de pijn in jouw knie? 5 Oorzaken

Als je last hebt van het patellofemoraal pijnsyndroom ervaar je vaak pijn in de voorkant van de knie bij traplopen, hurken, fietsen en zitten met gebogen knieën

De pijn in de knie lijkt dan vanuit de knieschijf vandaan te komen maar is vaak niet goed met 1 vinger aan te wijzen. Vaak gaat deze pijn in de knie niet vanzelf over. Sterker nog, onderzoek geeft aan dat 55% van de mensen met deze klacht na 2 jaar nog steeds klachten heeft. Deze pijn in de knie als gevolg van het patellofemoraal pijnsyndroom komt 2.2 keer zo vaak voor bij meisjes. En dan met name in de leeftijd van 14-24 jaar. Dit komt omdat de botten harden groeien dan de pezen en spieren. Er is dan te weinig spiermassa om de knieschijf optimaal te positioneren in het gootje van het bovenbeen.

Omdat de pijn in je knie niet over gaat ga je vervolgens naar de huisarts of naar de orthopedisch chirurg. Ik hoor vaak van meisjes van die leeftijd dat er dan wordt gezegd dat dit hoort bij de groei en dat ze er maar mee moeten leren leven. Of nog erger, dat het tussen de oren zit. Daar ben ik het zeker niet mee eens! Ongeveer de helft van mijn patiënten met het patellofemoraal pijnsyndroom is vrouw in de leeftijd van 14-24 jaar en deze komen echt van hun pijn in de knie af!  Groeien kan echt wel pijn geven maar dit wil niet zeggen dat er niks aan te doen is! En ja dat er heel vaak niks te zien is op een scan wilt niet zeggen dat je de pijn verzint. Deze is er wel degelijk echt. Er zijn namelijk meerdere structuren die pijn in de knie kunnen geven zonder dat je dat op een Mri of röntgenfoto kan zien. Een Mri of röntgenfoto laat namelijk geen pijn zien.

Alleen maar schade. En zelfs als er schade te zien is hoeft dit geen klachten te geven. Dit is natuurlijk vrij verwarrend. Het is goed om te weten dat als er niks te zien is je toch pijn kan hebben en omgekeerd dat als er wel schade is in de knie dit op zijn beurt weer geen klachten hoeft te geven. 

In dit blog wil ik met name ingaan op welke 5 structuren pijn kunnen geven als je last hebt van het patellofemoraal pijnsyndroom. aan de voorkant van de knie tijdens het fietsen, traplopen, hurken en sporten


1: Overmatige druk op het onderliggende bot kan pijn aan de voorkant van de knie geven.

Herhaaldelijke overbelasting van het knieschijfgewricht zorgt voor toename van de metabolische activiteit in het onderliggende botweefsel en/of zorgt voor een toename van de hoeveelheid water in het botweefsel.  (Dye 2005, Naslund 2005, Draper 2012,Ho 2014). Dit zorgt voor een toename van de druk op de zenuwuiteinden in dat bot wat resulteert als pijn aan de voorkant van je knie. (Ho 2014). Dit komt geregeld voor bij sporters die de trainingsbelasting te snel hebben opgebouwd. Door veel oefeningen te doen die de knie belasten in een gebogen positie komt er veel druk op het knieschijf gewricht. Dat is helemaal niet erg, het knieschijfgewricht is hiervoor gemaakt. Maar als je de belasting te snel opvoert zonder voldoende rust kan het botweefsel overbelast raken. Dit geeft dan de pijn aan de voorkant van de knie. Vaak is er een specifiek deel van het bot overbelast en voel je de pijn aan de voorkant van je knie het meeste in een specifieke hoek. 


2: Een ontsteking van synovium en het synoviaal membraan kan een zeurende pijn geven rondom de knie(schijf)

Het synovium is een soort olie dat wordt uitgescheden door het synoviale membraan. Dit ligt als een kapsel over het knieschijf gewricht. Als er sprake is van een synovitis, een ontsteking van dit membraan, dan kan dit flinke pijn geven. Hierbij is de knie vaak ook gezwollen en dit is wel te zien op een scan. Dit komt niet zo vaak voor bij patellofemorale klachten. Als je geopereerd bent voor een plica dan is dit membraan ontstoken en kan dit nog lange tijd zorgen voor een dikke knie. De indicatie voor een plica operatie dient dan ook zorgvuldig gesteld te worden gezien het vaak een vrij lange pijnlijke revalidatie is die lang niet altijd een goed effect heeft. Mijn advies is, mocht zo'n operatie gedaan zijn, minimaal 6 maanden niet te fietsen om te voorkomen dat de weggenomen plica niet opnieuw kan verlittekenen (fiborseren) door deze specifieke beweging.


3: Het retinaculum kan pijn geven aan de binnen-en buitenkant van de knieschijf.

Het retinaculum is het kapsel van de knieschijf. Deze zit aan de binnen- en buitenkant van de knieschijf.. Het binnenste retinaculum is wat zwakker dan het buitenste. Als er sprake is van lateralisatie van de knieschijf (wat vaak gebeurd als de knie naar binnen valt als gevolg van een balans of spierkrachtsprobleem) komt er meer spanning op dit binnenste retinaculum. Dit kan pijn geven aan de binnenkant van de knie. Dit is vaak niet te zien op een scan. Typisch voor deze knieklacht is dat de pijn wat makkelijker kan verplaatsen, het zit immers in het gehele kapsel. Vaak is drukken net onder de binnenkant van de knieschijf dan erg gevoelig.

Als het buitenste retinaculum te stug is geworden dan wordt de knieschijf te veel naar buiten getrokken. Dit geeft dan overbelasting op het onderliggend bot wat ook voor pijn aan de buitenkant van de knie kan zorgen.


4: Het infrapatellaire fatpad geeft pijn aan de onderzijde van de knie.

Dit wordt ook wel het lichaam van Hoffa genoemd en deze ligt onder de kniepees en is te zien en te voelen als een zacht kussentje. Dit weefsel bestaat uit vetweefsel en zorgt ervoor dat je op je knieën kan zitten zonder dat dit pijnlijk is. Dit is het meest gevoelige weefsel in de knie. (Dye 2005). Deze onderzoeker heeft dit bij zichzelf onderzocht door zonder verdoving alle structuren in zijn knie te laten aanprikken. Het fatpad deed hierbij het meeste pijn. Als dit fatpad geïrriteerd is, we spreken dan over hoffitis, kan dit uitstralende pijn geven naar de knieschijf. Op de scan is er dan soms een ontsteking of een verdikking te zien van dit fatpad maar meestal niet. Door een verkeerde sporing van de knieschijf kan dit fatpad inklemmen wat een brandende scherpe pijn kan geven aan de onderkant van de knie. Het fatpad kan ook door een operatie gaan verlittekenen waardoor het stugger wordt. Dit kan de diepe buiging van de knie beperken. Door specifieke rektechnieken is dit gelukkig wel op te lossen.


5: Kraakbeenschade kan voor scherpe pijn zorgen aan de voorkant van de knie.

Als het kraakbeen van de knieschijf of het gootje (throchlea) beschadigd is wordt hierdoor de druk anders verdeeld over het onderliggende bot. Je krijgt dan een hogere piekbelasting op het bot. In dit onderliggende bot kan zich als gevolg van de verhoogde druk oedeem (vocht) gaan vormen.  Dit kan pijn geven aan de voorkant van de knie bij hurken, traplopen, fietsen en zitten met gebogen knieën.  Kraakbeenschade is vanaf graad 1 goed te zien op een scan en oedeem ook. Dit komt vaak voor op hogere leeftijd maar ik zie het ook wel op jongere leeftijd na een harde val op de knie waardoor het kraakbeen beschadigd is geraakt. Soms is het kraakbeen door over- maar ook onderbelasting geïrriteerd. We spreken dan over patellofemorale chondropathie. Het is hierbij erg belangrijk om het kraakbeen weer gedoseerd te gaan belasten zodat het kan revitaliseren en klachtenvrij wordt. In mijn vorige blog heb ik geschreven in welke hoeken je dit het beste kan doen.

Met de Kniepijnvrij Methode voor het patellofemoraal pijnsyndroom wordt de belasting op het kraakbeen gedoseerd verhoogd zodat de pijn als gevolg van de artrose snel kan afnemen

5: Sensitisatie kan voor diffuse pijn zorgen rondom de knieschijf.

Hierbij is er geen structuur beschadigt maar "denkt" het zenuwstelsel dat er iets beschadigt is of dreigt te beschadigen. Het zenuwstelsel oftewel het pijnsysteem is hierbij overbeschermend geworden waarbij het systeem dus "denkt"  dat bewegingen zoals hurken, traplopen en fietsen schadelijk zijn voor de knie. Het pijnsysteem leert namelijk op basis van vorige (pijnlijke) ervaringen. Hoe meer emotie bij deze pijnlijke ervaring kwam kijken hoe dieper de pijn in je systeem doordringt. Het pijnsysteem is namelijk gericht op het voorkomen van pijn of schade. Echter hoeft dit niet meer gerelateerd te zijn aan schade maar meer aan de eerdere pijnlijke ervaringen.  Dit geeft dus wel pijn in de knie maar dit is niet op basis van een beschadiging of overbelasting van de knie. Deze pijn bevindt zich rond de knieschijf en is vaak ook in rust aanwezig. De kans op sensitisatie is groot als er ook sprake is van depressieve gevoelens of als je angst hebt om te bewegen.  Het zenuwstelsel is dan nog overbeschermender geworden.   (Jensen 2008, Rathleff 2013, 2016,Domenech 2014, Noehren 2015, Fingleton 2015, Pazzinatto 2016, MacLachau 2017) Wil je meer lezen over het pijnsysteem klik dan  hier

Zijaanzicht van de knie met de verschillende structuren  


Met de Kniepijnvrij methode wordt er gewerkt aan het oplossen van de oorzaken van de pijn vanuit deze structuren rondom de knie door middel van het trainen van de heupspieren, het gedoseerd opbouwen van de belasting op de knie en het tot rust brengen van jouw pijnsysteem. 

Ben je benieuwd of de Kniepijnvrij Methode ook voor jou kan werken klik dan op onderstaande button!


Weet je nog niet wat de diagnose is van de pijn in jouw knie?
Doe dan eerst de kniepijnvrij test en krijg gelijk gratis de beste tips en oefeningen voor jouw kniepijn!

Kniepijnvrij werkt nauw samen met FysioHolland. Bij FysioHolland is jouw zorg rondom bewegen in goede handen. Onder begeleiding van jouw fysiotherapeut werk jij aan een efficiënt herstel, zodat je snel weer jouw dagelijkse activiteiten pijnvrij kunt uitvoeren.

Fysioholland werkt nauw samen met orthopedisch specialisten van diverse klinieken en ziekenhuizen. Heb jij een probleem met jouw knie en zoek je een gespecialiseerde fysiotherapeut in jouw regio bekijk dan  hier de locaties van een FysioHolland vestiging bij jou in de buurt.