Alles wat je wilt en moet weten over het patellofemoraal pijnsyndroom

En het is wél op te lossen


Wat is het patellofemoraal pijnsyndroom?

Wat is het patellofemoraal pijnsyndroom? Eigenlijk is dit best simpel. Dit betekent dat je last hebt van pijn rondom je knieschijf bij tenminste 2 van de volgende activiteiten; traplopen, fietsen, hurken, zitten met gebogen knieën en springen (1) Daarnaast is het belangrijk dat andere oorzaken van pijn in de knie zijn uitgesloten. Denk hierbij aan een meniscusscheur, artrose of een springersknie. De pijn kan soms scherp zijn maar is meestal zeurend en diffuus van aard. De pijn neemt toe als de druk op de knie toeneemt. Dat is als er kracht wordt gezet op een gebogen knie zoals dat gebeurt bij traplopen, fietsen en sporten waarbij je veel door de knieën gaat zoals volleybal, tennis maar ook bij skiën en snowboarden. 

Dit is het patellofemoraal pijnsyndroom

Stijn is Master of Science en manueel therapeut en sinds 2015 vaste fysiotherapeut voor TeamNL. Na twee keer cum laude te zijn afgestudeerd en wetenschappelijk onderzoek te hebben gedaan naar de behandeling van knieklachten, heeft hij zijn carrière volledig gewijd aan het oplossen van complexe knieproblemen. In de afgelopen jaren heeft hij meer dan 5000 mensen succesvol begeleid naar herstel. 

Bekijk de video voor meer uitleg over het patellofemoraal pijnsyndroom

Los de pijn in je knie op en loop weer hard zonder kniepijn

Dit is het patellofemoraal pijnsyndroom

Stijn is Master of Science en manueel therapeut en sinds 2015 vaste fysiotherapeut voor TeamNL. Na twee keer cum laude te zijn afgestudeerd en wetenschappelijk onderzoek te hebben gedaan naar de behandeling van knieklachten, heeft hij zijn carrière volledig gewijd aan het oplossen van complexe knieproblemen. In de afgelopen jaren heeft hij meer dan 5000 mensen succesvol begeleid naar herstel. 

Bekijk de video voor meer uitleg over het patellofemoraal pijnsyndroom

Het patellofemoraal pijnsyndroom is de meest voorkomende knieblessure

Pijn aan de voorkant van je knie? Je bent niet de enige.

Het patellofemoraal pijnsyndroom (PFPS) — ook wel pijn rond de knieschijf genoemd — is een van de meest voorkomende aandoeningen binnen de orthopedische geneeskunde.  Met een prevalentie van maar liefst 25% is dit de meest voorkomende knieklacht¹. Bovendien heeft 1,5% tot 7,3% van alle mensen die medische hulp zoeken last van patellofemorale klachten². Vaak zijn beide knieën aangedaan en de klachten komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Vooral jonge vrouwen lopen risico: zij hebben een 2,2 keer grotere kans op het ontwikkelen van deze knieklachten³. Dat komt onder andere doordat in de groei de botten sneller groeien dan de spieren en pezen. Daardoor ontbreekt de spierkracht om de knieschijf goed te geleiden in de groef van het bovenbeen.

Daarnaast hebben vrouwen van nature vaak bredere heupen, wat ertoe kan leiden dat de knieën makkelijker naar binnen vallen — een risicofactor voor knieschijfpijn.

Toch is de behandeling helaas niet altijd succesvol: meer dan 50% van de mensen met deze klachten ervaart een onbevredigend resultaat, ondanks fysiotherapie³. Nog zorgwekkender is dat de symptomen bij 70% tot 90% van de patiënten terugkeren⁴. Dit zijn cijfers die je niet geruststellen — en ze onderstrepen hoe belangrijk het is om deze klachten goed aan te pakken.

De pijn bij PFPS kan behoorlijk invaliderend zijn. Simpele activiteiten zoals traplopen, fietsen, sporten of lang zitten met gebogen knieën worden vaak pijnlijk of zelfs onmogelijk. Veel mensen geven aan dat de klachten hun sociale leven en sportdeelname flink beperken.

Zodra pijn een drempel wordt om te bewegen of deel te nemen aan dagelijkse activiteiten, heeft dat invloed op je kwaliteit van leven — zowel fysiek als mentaal.

De online Kniepijnvrij Methode voor het patellofemoraal pijnsyndroom:

Dit is Kniepijnvrij


⭐ Speciaal ontwikkeld voor iedereen met pijn rondom de knieschijf
⭐ 80% van de deelnemers behaalt een bevredigend resultaat
⭐ Doorbreekt effectief het pijnpatroon
⭐ Deels vergoed via de aanvullende zorgverzekering
⭐ Geen resultaat? Dan krijgt u uw geld terug!

Bekijk de video waarom duizenden mensen vertrouwen op kniepijnvrij

Los kniepijn snel en effectief op met Kniepijnvrij

Dit is kniepijnvrij

Ervaar zelf waarom duizenden mensen vertrouwen op Kniepijnvrij

⭐ Speciaal ontwikkeld voor iedereen met pijn rondom de knieschijf
⭐ 80% van de deelnemers behaalt een bevredigend resultaat
⭐ Doorbreekt effectief het pijnpatroon
⭐ Deels vergoed via de aanvullende zorgverzekering
⭐ Geen resultaat? Dan krijgt u uw geld terug!

Bekijk de video waarom duizenden mensen vertrouwen op kniepijnvrij


Aanbevolen door topspecialisten 

Los kniepijn snel en effectief op met Kniepijnvrij
Dr. Henk van der Hoeven
Orthopedisch chirurg en kniespecialist

“"Ik werk al ruim tien jaar samen met Stijn Haverkamp en beschouw hem als een autoriteit op het gebied van complexe knieklachten., waaronder patellofemorale problematiek. Zijn werkwijze binnen Kniepijnvrij is doordacht, praktijkgericht en wetenschappelijk onderbouwd — onder andere door gezamenlijk onderzoek naar het patellofemoraal pijnsyndroom.


Stijn weet biomechanische kennis te vertalen naar heldere adviezen en effectieve behandelprogramma’s. Patiënten die ik met complexe knieproblematiek doorverwijs naar hem, zijn bij hem in uitstekende handen.

Drs.Yde Engelsma helpt samen met Kniepijnvrij om jouw kniepijn op te lossen

Dr. Yde Engelsma 
Orthopedisch chirurg en kniespecialist

“" Ik werk al jaren met Stijn van Kniepijnvrij samen en ik ben zeer positief over de Kniepijnvrij Methode.  Zijn ervaring en klinisch inzicht zijn essentieel voor een succesvolle behandeling. Ik kan het iedereen met het patellofemoraal pijnsyndroom aanraden”

Los kniepijn snel en effectief op met Kniepijnvrij
Dr. Maarten Moen
Chefarts NOC*NSF

“"Sinds 2015 werk ik met Stijn Haverkamp samen binnen de topsportgeneeskunde, onder andere als vaste kracht in mijn medisch kernteam tijdens de Olympische Spelen van Rio en Tokyo, en tijdens meerdere Europese Spelen.

Stijn is een topspecialist in het begeleiden van complexe knieklachten. Zijn expertise en oog voor detail maken hem van grote waarde – niet alleen voor topsporters, maar ook voor mensen met artrose of langdurige knieproblemen.

Met vertrouwen verwijs ik cliënten naar Kniepijnvrij, waar Stijn met zijn methode en ervaring zorgt voor een optimaal hersteltraject.”

Los kniepijn snel en effectief op met Kniepijnvrij
Dr. Susanne Huurman
Sportarts TeamNL Handbal

“"Als sportarts binnen het Nederlandse handbalteam werk ik nauw samen met Stijn Haverkamp van Kniepijnvrij om onze topspeelsters fit en kniepijnvrij te houden. Stijn is in mijn ogen een absolute autoriteit op het gebied van complexe knieklachten.

Hij combineert diepgaande kennis met een hands-on, resultaatgerichte aanpak, en weet zowel topsporters als recreanten effectief te begeleiden naar herstel. Ik verwijs met alle vertrouwen atleten met knieproblemen naar Stijn, omdat ik weet dat ze bij hem in de best mogelijke handen zijn.

."

Kniepijnvrij - los de pijn in je knie op
Dr. Stefan Heijnen
Orthopedisch chirurg, Bergman Clinics Breda

“"Als orthopedisch chirurg zie ik dagelijks mensen met complexe knieklachten. Wanneer conservatieve behandeling het verschil kan maken, verwijs ik ze met vertrouwen door naar Kniepijnvrij.

Stijn van kniepijnvrij gaat verder waar veel andere therapeuten stoppen. Zijn diepgaande kennis van knieblessures, gecombineerd met zijn praktische aanpak, levert keer op keer resultaat op. Patiënten komen sterker terug – vaak zonder dat een operatie nodig is.

De Kniepijnvrij-methode is wat mij betreft dé standaard voor effectieve, blessurepreventieve begeleiding bij hardlopers en andere actieve mensen.

."

Gaan chronische knieklachten wel over?

Een knieklacht wordt chronisch genoemd als de klacht langer aanhoudt dan 3 maanden. Maar dat betekent gelukkig niet dat je er altijd last van zal blijven houden

Sommige '“gelukkigen”  zijn er binnen 3 maanden vanaf maar de meeste mensen lopen jaren met pijn in de knie of in beide knieën rond. Dit komt omdat je in een soort van vicieuze cirkel terecht komt. Doordat bijna alle bewegingen van de knie pijn gaan doen ga je steeds minder doen. En doordat je minder doet wordt je knie minder belastbaar en kan je vervolgens nog minder doen. Dan maar door de pijn heen gaan? Dit blijkt vaak ook weinig effectief omdat je dan de pijn blijft opzoeken en deze gaat dan steeds dieper in je systeem zitten waardoor je er niet uit komt. 

Het blijkt dus erg moeilijk om dit pijnpatroon te doorbreken, zelfs met behulp van de fysiotherapeut. Uit onderzoek blijkt dat meer dan de helft (>55%) van de mensen met het patellofemoraal pijnsyndroom dit na twee (!) jaar nog steeds heeft, ondanks de hulp van een fysiotherapeut. Ook is de kans 1.26 keer groter dat je hier na 2 jaar nog last van hebt in vergelijking met andere knieblessures. (6) Dit geeft wel aan dat dit een hardnekkige en moeilijk te behandelen klacht is! Het gaat vaak dus niet vanzelf over. Daarnaast is het ook nog eens erg lastig om uit te leggen aan anderen waarom je pijn hebt en je hierdoor bepaalde activiteiten niet kan ondernemen of mee kan doen. Want als je hiermee naar de dokter of de orthopedisch chirurg gaat dan krijg je vaak te horen, nadat er een foto of mri is gemaakt, dat er niks te zien is en dus niks aan de hand. Je krijgt misschien wel te horen dat het tussen je oren zit en zelf ga je ook steeds meer denken dat je je misschien dan wel aanstelt. Maar de pijn is er toch echt!. Wat goed is om te begrijpen is dat die pijn er ook echt is en dat je hier ook echt last van hebt, ook al is er niks kapot of beschadigd! Ook om deze reden wordt deze aandoening geduid als het patellofemoraal pijnsyndroom. Het betreft een syndroom omdat men niet goed weet wat nou precies de klachten aan de voorkant van de knie veroorzaakt.

Dit zijn de 5 oorzaken van het patellofemoraal pijnsyndroom

SPIERZWAKTE VAN DE HEUP- EN BOVENBEENSPIEREN BIJ HET PATELLOFEMORAAL PIJNSYNDROOM

Het is vaak zo dat spieren rondom de knie verzwakt zijn als je last hebt van pijn in de knie. Bij het patellofemoraal pijnsyndroom is dit nog meer het geval dan bij andere aandoeningen van de knie. In dit geval is dat de quadriceps. (5) Dit is de Latijnse naam voor de 4-koppige bovenbeenspier. De spier bestaat dus uit 4 koppen waarvan de binnenste kop (de Vastus Medialis Obliques, VMO) de belangrijkste is. Deze spier zorgt voor het optimaal uitlijnen van de knieschijf. In mijn blog over de VMO ga ik hier dieper op in. Deze spier is vaak ook het meeste verzwakt ten opzichte van de andere koppen van de quadriceps. Door deze spier te trainen wordt de knieschijf beter door de trochlea (het gootje waar de knieschijf doorheen glijdt) getrokken. Echter gaat dit niet altijd goed. Want om deze spier sterker te krijgen belast je juist het knieschijf gewricht en dat geeft dan juist weer pijn. Dit wordt de quadriceps paradox genoemd. Het is dus belangrijk om dit goed op te bouwen! Het is namelijk zo dat in elke hoek een andere gedeelte van de knieschijf belast wordt. Door in de juiste hoeken te trainen kan je de belasting op het knieschijfgewricht goed doseren. Dat is essentieel om je bovenbeenspieren te versterken zonder de knieschijf over te belasten. Een andere belangrijke spiergroep zijn de heupspieren. Ik noem deze spieren niet voor niks de hulptroepen van de knie. De heupspieren stabiliseren je heup en voorkomen dat je door je heup (hipdrop) zakt als je steun neemt op 1 been. Dit is bijvoorbeeld het geval bij lopen, traplopen, hardlopen en bij veel soorten sporten. De hipdrop zorgt er meestal voor dat de knie naar binnen valt. Dit wordt kneeing-in in genoemd. Hierdoor wordt de knieschijf in een verkeerde hoek belast en dit geeft vaak de herkenbare pijn aan de voorkant van de knie.

De 5 oorzaken

SpierzwakteKniepijnvrij - los de pijn in je knie op

Stijfheid/hypermobiliteit

Een matige balans
Overbelasting/onderbelasting
Overbeschermend pijnsysteem (Sensitisatie)

STIJFHEID/HYPERMOBILITEIT BIJ HET PATELLOFEMORAAL PIJNSYNDROOM

Stijfheid van omliggende spieren en kapsels kan ook zorgen voor patellofemorale klachten. Als het kapsel van het knieschijfgewricht te stijf is kan dit zorgen voor het lateraliseren (het te veel naar buiten bewegen) van de knieschijf. Het kapsel aan de buitenkant van de knieschijf is hier het meest gevoelig voor. Als dit het geval is moet dit opgerekt worden. Hier heb je wel de hulp bij nodig van een gespecialiseerde fysiotherapeut. Daarnaast kunnen verschillende spieren te stijf zijn. Spieren die te stijf kunnen zijn de: Hamstrings, kuitspieren, de bovenbeenspieren, en de tractus iliotibialis (de peesplaat aan de zijkant van het bovenbeen). Het is ook bekend dat stijfheid van het heupgewricht een oorzaak kan zijn van het patellofemoraal pijnsyndroom.

Hypermobiliteit is de tegenovergestelde oorzaak van stijfheid. Dit kan verschillende structuren betreffen. Overpronatie is een bekende oorzaak van het patellofemoraal pijnsyndroom Hierbij is het voetgewelf te zwak en dan zakt deze door naar binnen. Hierdoor draait ook het onderbeen en het kniegewricht naar binnen. Training van de voetspieren of een ondersteunde zool (antipronatiezool) kan dan een oplossing zijn. Het meest vervelende is dat het kapsel van het knieschijfgewricht te soepel is. Dat kan als gevolg hebben dat de knieschijf niet meer goed spoort en zelfs (gedeeltelijk) uit de kom kan gaan. Ook de trochlea (het gootje) kan te ondiep zijn waardoor de knieschijf uit de kom geraakt.  Te mobiele heupen zijn vaak ook geen handig bezit als je last hebt van patellofemorale klachten. Door de ruime mobiliteit van de heupen kan de knie makkelijker naar binnen vallen. Er ontstaat dan kneeing-in. De heupspieren moeten dan extra goed getraind zijn om de heup en knie goed te kunnen stabiliseren. Meestal is dit aangeboren en zal je moeten proberen de heupheupen en de spieren rondom de knie zo goed mogelijk te trainen om de klachten minimaal te houden of te verhelpen. Als dit niet afdoende helpt dan kan een stabiliserende kniebrace helpen. In het uiterste geval is een stabiliserende operatie nodig om de klachten te verhelpen. Een operatie is altijd de laatste optie en moet altijd vooraf zijn gegaan door minimaal 6 maanden fysiotherapie. Het betreft dan ook een stabiliserende operatie wat wil zeggen dat je de operatie alleen moet laten uitvoeren als er daadwerkelijk sprake is van instabiliteit en niet alleen van pijn, want dan beland je vaak van de regen in de drup. Als je het vermoeden hebt dat stijfheid of hypermobiliteit een oorzaak is van de pijnklachten in jouw knie dan kan je het beste even langs komen in de praktijk. Tijdens het onderzoek worden al deze factoren specifiek nagelopen zodat je weet waar je specifiek aan moet werken. Het gebeurd heel vaak dat ik mensen zie met langdurige patellofemorale pijnklachten die maandenlang bij de fysio oefeningen deden zonder resultaat omdat de oorzaak van de pijn voorin de knie veroorzaakt werd door een te stijf kniekapsel.

De 5 oorzaken:

Stijfheid/hypermobiliteitKniepijnvrij - los de pijn in je knie op
Spierzwakte
Een matige balans
Overbelasting/onderbelasting
Overbeschermend pijnsysteem (Sensitisatie)

EEN MATIGE BALANS EN HET PATELLOFEMORAAL PIJNSYNDROOM

Ook mensen met hele sterke soepele spieren kunnen last hebben van het patellofemoraal pijnsyndroom. Als je deze spieren niet goed weet aan te sturen dan kan het zo zijn dat er nog steeds een hipdrop of kneeing-in ontstaat. Balans training en het opnieuw leren aansturen van de heupspieren zijn hierbij essentieel. Een goede hiplock is hierbij een pre. Hierbij stimuleer je de heupspieren in variërende belasting om de heup goed te stabiliseren. Dit zie je vooral terug bij mensen die met name klachten hebben bij intensieve sportbeoefening. Ook bij mensen die bij het hardlopen pijn in de knie hebben is vaak de stabiliteit niet optimaal. Een onderdeel van de therapie hierbij is het rennen op de loopband voor de spiegel. Hierbij wordt je actief gestimuleerd de heup goed te stabiliseren tijdens het hardlopen.

De 5 oorzaken:

Een matige balansKniepijnvrij - los de pijn in je knie op
Stijfheid/hypermobiliteit
spierzwakte
Overbelasting/onderbelasting
Overbeschermend pijnsysteem (Sensitisatie)

OVERBELASTING EN ONDERBELASTING BIJ HET PATELLOFEMORAAL PIJNSYNDROOM

Het kraakbeen van het knieschijfgewricht houdt niet van 2 dingen, namelijk overbelasting maar ook niet van onderbelasting. Kraakbeen heeft een tragere hersteltijd dan spieren en botten. Het heeft daarom ook meer rust nodig. Sporten waarbij frequent wordt getraind en ook nog eens in diepe kniehoeken zijn hiervoor een risico. Ik zie dit vaak terug bij professionele sporters die bijna dagelijks trainen of amateur sporters die erg ambitieus zijn. Het kraakbeen wordt flink belast maar is dan nog niet goed hersteld voor de volgende training. Lichte pijnklachten worden dan vaak genegeerd en men gaat dan de pijn stapelen. Uiteindelijk is de pijn zo hevig dat sporthervatting niet meer goed mogelijk is. Helemaal rust nemen is dan ook niet verstandig. Kraakbeen wilt belast blijven worden maar niet overbelast. Beweging zorgt voor smering en de voeding van het kraakbeen. Het kraakbeen wordt namelijk niet gevoed vanuit bloedvaten. In elk gewricht zit een soort olie, het synovia, en als je beweegt wordt deze olie soepeler en hierdoor wordt het kraakbeen gesmeerd en ook gevoed. In het synovia bevindt zich namelijk ook de voedingsstoffen van het kraakbeen. In mijn blog over hardlopen lees je hier meer over. 

Onderbelasting is ook slecht voor patellofemorale klachten. Zoals hierboven al genoemd zorgt het belasten van de knie voor het smeren en voeden van het kraakbeen. Als kraakbeen niet optimaal belast wordt dan gaat de kwaliteit ervan achteruit. Het kan dan meer gaan kraken (creputaties) of er ontstaan steeds meer pijnklachten omdat de belastbaarheid lager is geworden. Vaak is het al door de pijn dat het kraakbeen van de knieschijf niet meer zo belastbaar meer is. De pijn kan je beletten om diep door je knieën te zakken waardoor je een bepaald deel van het kraakbeenoppervlak niet optimaal belast. Het is namelijk zo dat er tijdens het buigen van de knie telkens een ander gedeelte van het kraakbeenoppervlak wordt belast. Als je last hebt van patellofemorale klachten dan is het risico op onderbelasting en hiermee kraakbeendegradatie een serieus risico. En net als overbelasting kan dit leiden tot versnelde artrose van de knie. Het is dus essentieel om hiervoor te trainen in de juiste kniehoeken met de juiste intensiteit. In de Kniepijnvrij methode wordt hierbij gebruik gemaakt van de laatste inzichten hierover.

De 5 oorzaken:

Overbelasting/onderbelastingLoop hard zonder pijn in je knie met deze oefeningen van Kniepijnvrij
Stijfheid/hypermobiliteit
Een matige balans
Spierzwakte
Overbeschermend pijnsysteem (Sensitisatie)

SENSITISATIE EN HET PATELLOFEMORAAL PIJNSYNDROOM

Met sensitisatie wordt bedoelt dat structuren gevoeliger zijn geworden. Dan kan op lokaal niveau zijn maar ook op centraal niveau. Het eerste is vaak het geval bij acute pijn en het laatste bij chronische pijn. We spreken van chronische pijn als klachten langer aanwezig zijn dan 3 maanden. Gezien de aard van het patellofemoraal pijnsyndroom is dit voor veel mensen het geval. Hierbij veranderd op centraal niveau de manier waarop de prikkels vanuit het kniegewricht verwerkt worden. Met het centrale niveau worden de hersenen en de zenuwen bedoelt. Ik noem dat het systeem. Je systeem is door de pijn in de knie meer gefocused geraakt op wat er gebeurd met de knie en zal sneller en intenser alarm slaan als er iets gebeurd waarvan het systeem denk dat dit schadelijk zou kunnen zijn. Vaak zijn dit dus hele basale dingen zoals traplopen, fietsen en zitten met gebogen knieën waarbij er eigenlijk helemaal niks schadelijks gebeurd. Alleen het systeem is overbeschermend geworden en probeert je te waarschuwen en doet dat… met pijn. En zo kom je in een vicieuze cirkel. Dit is behoorlijk complex en moeilijk te begrijpen. Ik heb hiervoor een hele pagina gemaakt om hier meer helderheid in te creëren. Als je hier meer over wilt weten klik dan hier.  Pijneducatie is bij het patellofemoraal pijnsyndroom dus enorm belangrijk.

De 5 oorzaken:

Overbeschermend pijnsysteem (Sensitisatie)null
Stijfheid/hypermobiliteit
Een matige balans
Overbelasting/onderbelasting

Spierzwakte

Dit zijn de symptomen van het Patellofemoraal pijnsyndroom

De hoofdklacht van het patellofemoraal pijnsyndroom is pijn. Meestal is deze diffuus aanwezig en bevindt zich onder of rondom de knieschijf. De pijn wordt meestal erger als de knie dieper wordt gebogen en als er meer kracht op gezet wordt. Ook wordt de pijn vaak erger naarmate de inspanning voortduurt. Dit kan zijn dat de pijn aan de voorkant van de knie steeds erger wordt als je verder wandelt of meer trappen op loopt. Tijdens het sporten merk je dat je bijvoorbeeld niet de hele training of wedstrijd kan volmaken door de toenemende pijnklachten. De pijn wordt niet veroorzaakt door het kraakbeen. Dit wordt veel gedacht maar klopt niet gezien er geen zenuwvezels naar het kraakbeen lopen die pijn kunnen detecteren. De pijn bij het patellofemoraal pijnsyndroom kan wel veroorzaakt worden door overbelasting van het onderliggende bot, het kapsel, het retinaculum (stevig kapsel aan de buitenkant van de knieschijf), ligamenten (de banden), of het fat pad (het vetkussentje onder de knieschijf).  (2) Soms komt de pijn pas een dag later en is er ook zwelling te zien. Dit is dan vaak een teken dat je de knie overbelast hebt. Het kraakbeen reageert dan met het aanmaken van zwelling en deze zwelling kan dan pijnlijk zijn. Een andere oorzaak van het patellofemoraal pijnsyndroom is instabiliteit van het knieschijfgewricht. In dit geval heeft de knieschijf de neiging om uit de kom te gaan. En soms is dit ook het geval. Dit kan voor de eerste keer gebeurd zijn tijdens een ongeluk waarbij je je knie hebt verdraaid. Het kan dan zijn dat je de knieschijf niet zelf kon terug zetten en dan moet dit gebeuren onder pijnstilling en soms narcose. Door deze luxatie van de knieschijf zijn vaak de ligamenten (het mediale patellofemorale ligament, MPFL) beschadigd. In het ergste geval moet dit dan operatief hersteld worden. Ook door erfelijke factoren zoals een ondiep gootje of hele soepele banden kan een knieschijf (gedeeltelijk) uit de kom gaan. Hierbij wordt er vaak een verschuiven gevoel ervaren soms merk je  een klik en zie je de knieschijf weer naar binnen schieten. Er is ook vaak angst dat de knieschijf er makkelijk uitschiet tijdens sporten of gewoon in het dagelijks leven. Gerichte oefeningen kunnen hiervoor werken maar het is zinvol dit ook aan een ervaren orthopedisch chirurg voor te leggen. Bij de Kniepijnvrij methode worden deze klachten altijd samen met een Orthopedisch Chirurg van Bergman Clinics beoordeelt om zo te bepalen wat het juiste beleid is.

    Is er kraakbeenschade bij het patellofemoraal pijnsyndroom?

Als er sprake is van patellofemorale pijnklachten dan hoeft dit zeker niet te betekenen dat het kraakbeen beschadigt of versleten is. Veruit is bij de meeste mensen met pijn aan de voorkant van de knie geen kraakbeenschade aanwezig. Als er toch sprake is van kraakbeenschade dan wordt dit chondromalacia genoemd. Dit is niet hetzelfde als het patellofemoraal pijnsyndroom.  Er kan chondromalacia zijn zonder pijn en omgekeerd. Chondromalacia is alleen een medische diagnose en is enkel gebaseerd op wat er op röntgenbeeld wordt gevonden. Chondromalacia heeft net als bij artrose 4 stadia 

  • Graad 1: Onregelmatig kraakbeen, wat zwelling. 

  • Graad 2:Kleine haarscheurtjes, (Oppervlakte van 1 tot 3 cm in diameter) 

  • Graad 3:Kleine haarscheurtjes (Oppervlakte van meer dan 3 cm in diameter) 

  • Graad 4:Volledige erosie van het kraakbeen tot op het onderliggende bot

Meestal zijn er bij graad 1 en 2 geen klachten en anderzijds kunnen mensen wel veel klachten hebben als er geheel geen slijtage aanwezig is. Dat komt omdat de pijn niet afkomstig kan zijn vanuit het kraakbeen maar uit de omliggende structuren zoals je in het hoofdstuk over patellofemorale symptomen al hebt kunnen lezen. Onderzoek geeft wel aan dat de kans op artrose groter wordt als je last heb van het patellofemoraal pijnsyndroom. Het is dus belangrijk om deze klacht goed aan te pakken om te voorkomen dat er op latere leeftijd artrose ontstaat! Dit komt dan waarschijnlijk doordat het kraakbeen bij pijnklachten niet optimaal belast wordt. Als het overbelast wordt dan heeft het te weinig tijd om te herstellen en dan kan het langzaam gaan slijten. Aan de andere kant wordt de belasting op de knie vaak vermeden als de knie erg pijnlijk is. Dan wordt het kraakbeen onderbelast. We weten uit onderzoek dat als het kraakbeen een week tijd niet belast wordt, het kwaliteit kan verliezen door het verlies van water en hiermee de spanning van de bogen van het kraakbeenweefsel. Het kraakbeenweefsel is namelijk als het ware opgebouwd uit allemaal kleine boogjes. Het is dus zaak om bij pijnklachten de knie optimaal te blijven belasten om de kwaliteit van het kraakbeen goed te houden!

Juist als je ook als je last hebt van kraakbeenschade dan is de Kniepijnvrij Methode uitermate geschikt voor jouw pijn in de knie. Met de Kniepijnvrij Methode wordt het kraakbeen in jouw knieschijfgewricht gedoseerd belast volgens de laatste wetenschappelijke inzichten. Deze optimale belasting zorgt voor afname van de pijn in jouw knie en het vitaliseren van het kraakbeen

Dit zijn goede oefeningen voor het patellofemoraal pijnsyndroom

Kniepijnvrij - los de pijn in je knie op
Het trainen van de heupspieren is een essentieel onderdeel van het herstel bij het patellofemoraal pijnsyndroom.

Voor het patellofemoraal pijnsyndroom zijn er talloze oefeningen beschikbaar. Maar het succes zit niet in hoeveel je traint, maar wat je traint — en vooral: hoe je opbouwt.

Een goede opbouw is daarbij cruciaal. Train je te weinig, dan blijft je knie onderbelast en verbetert er niets. Train je te intensief, dan overbelast je de knie en kunnen klachten juist toenemen. Een veelvoorkomende negatief voorbeeld hiervan is de quadriceps paradox. 

Start met het trainen van je heupspieren

Wat je vrijwel direct kunt doen, is het gericht trainen van de heupspieren. Dat klinkt misschien vreemd, maar juist deze spieren geven extra ondersteuning aan de knie — zonder dat je de knie zelf hoeft te belasten.

Daarnaast heeft het nog een ander belangrijk effect: het zorgt voor een positieve trainingservaring. Waarom dat belangrijk is? Omdat het helpt om het overbeschermende pijnsysteem te kalmeren.

Elke keer dat je traint zonder dat dit pijn doet, bouw je vertrouwen op in je lichaam. Je brein slaat deze veilige ervaringen op en dat verdringt de oude, pijnlijke herinneringen.

Omgekeerd: als elke belasting wél pijn doet, wordt dat juist als negatief opgeslagen. Je pijnsysteem raakt dan steeds alerter en gaat sneller ‘waarschuwen’ met pijnsignalen — ook als er eigenlijk niets mis is. Het gevolg, je pijnklachten nemen toe in plaats van dat ze afnemen. 

Oefenen met een slimme opbouw is hierbij essentieel.

De kunst is dus om oefeningen te kiezen die geen pijn geven, maar je lichaam wél prikkelen om sterker te worden. Zo train je niet alleen je spieren, maar ook je brein om de knie weer te vertrouwen.

Daarnaast is het belangrijk om je knie ook gedoseerd te belasten, zodat het kraakbeen kan wennen aan de belasting en zich geleidelijk kan aanpassen. Kraakbeen kan je namelijk ook versterken en vitaliseren. Dit vraagt om een stapsgewijze opbouw in intensiteit.

Volg de gratis online masterclass

Kniepijnvrij - los de pijn in je knie op

Leer alles over het patellofemoraal pijnsyndroom

Doe mee met de gratis online Masterclass en leer wat er écht aan de hand is met jouw knie – en, nog belangrijker, hoe je het oplost.
Kniepijnvrij - los de pijn in je knie op

Leer alles over het patellofemoraal pijnsyndroom

Doe mee met de gratis online Masterclass en leer wat er écht aan de hand is met jouw knie – en, nog belangrijker, hoe je het oplost.

Probeer vast deze video-oefeningen voor het patellofemoraal pijnsyndroom

Opbouw in de oefeningen bij het patellofemoraal pijnsyndroom

    Bij het herstel van het patellofemoraal pijnsyndroom is het belangrijk om te starten met isometrische (statische) oefeningen. Deze oefeningen geven de mogelijkheid om spanning op de knie te zetten zonder beweging, waardoor gecontroleerd begonnen kan worden.
    Een ideale start. Er wordt spanning op de knie gezet terwijl de positie statisch blijft. Het grote voordeel is dat de intensiteit eenvoudig zelf gedoseerd kan worden.

Wanneer de eerste oefening pijnvrij verloopt, kan de knie iets intensiever worden belast met een wallsit of Spanish squat – beide worden veel gebruikt in de revalidatie van de kniepees en zijn ook zeer geschikt bij PFPS.

Volgende stap: isotonisch trainen (met beweging)

Als de knie deze belasting goed verdraagt, volgt een opbouw met lichte, bewegende oefeningen (isotonisch). In de Kniepijnvrij Methode wordt gewerkt met oefeningen die verschillende delen van het kraakbeenoppervlak van de knieschijf belasten. Zo wordt evenwichtig opgebouwd en wordt het kraakbeen gevitaliseerd. Tegelijkertijd kan er dan gestart worden met het trainen van de heupspieren. Het versterken van de heupspieren is een essentieel onderdeel bij PFPS en kan direct worden gestart. Een effectieve oefening bestaat uit zes opeenvolgende bewegingen zonder rust, gericht op het uithoudingsvermogen van de heupspieren. Dit is nodig om langdurig te kunnen wandelen, traplopen of hardlopen zonder kniepijn.

Daarnaast is krachttraining van de heupen onmisbaar. Onderzoek laat zien dat de heupabductoren (spieren die het been zijwaarts bewegen) zo’n 25–30% van het lichaamsgewicht aan kracht moeten kunnen leveren bij sporten met zijwaartse belasting zoals voetbal of hockey.
Voor iemand van 60 kg betekent dit: 15–20 kg zijwaartse kracht.

Zodra de knie sterker is geworden, de heupspieren effectief ondersteunen en het pijnsysteem is gekalmeerd, kan de belasting verder worden opgebouwd.

Afhankelijk van wat de knie aankan, wordt gewerkt met lichaamsgewicht of extra gewichten. Oefeningen die hierbij goed passen zijn de squat en de Bulgarian split squat. Beide versterken de bovenbeenspieren en verhogen de belastbaarheid van het knieschijfgewricht.

Wanneer alle oefeningen pijnvrij verlopen, is het belangrijk om een buffer op te bouwen. Hiermee wordt bedoeld: het vergroten van de belastbaarheid tot boven het niveau van sport of dagelijks functioneren.

Zonder deze buffer is het risico groter om terug te vallen, bijvoorbeeld als er onverwacht extra inspanning wordt gevraagd. Deze terugval kan worden voorkomen door dit laatste trainingsstadium niet over te slaan.

In de Kniepijnvrij Methode vormt deze buffer de laatste stap naar een kniepijnvrij, sterk en belastbaar lichaam.


Met de Kniepijnvrij Methode werk je volgens wetenschappelijk bewezen oefeningen aan het weer gedoseerd gaan belasten van je knie zodat deze optimaal belast wordt. Ben je benieuwd wat de Kniepijnvrij Methode precies inhoudt? 


Gebruikte Referenties

  • 1: Glaviano NR, Kew M, Hart JM, Saliba S. Demographic and epidemiological trends in patellofemoral pain. Int J Sports Phys Ther. 2015
  • 2: Callaghan MJ, Selfe J. Has the incidence or prevalence of patellofemoral pain in the general population in the United Kingdom been properly evaluated? Phys Ther Sport. 2007
  • 3: Lankhorst NE, van Middelkoop M, Crossley KM, et al. Factors that predict a poor outcome 5–8 years after the diagnosis of patellofemoral pain: a multicentre observational analysis. Br J Sports Med. 2016
  • 4: Stathopulu E, Baildam E. Anterior knee pain: a long-term follow-up. Rheumatology (Oxford). 2003
  • 5: Patellofemoral Pain .Clinical Practice Guidelines Linked to the International Classification of Functioning, Disability and Health From the Academy of Orthopaedic Physical Therapy of the American Physical Therapy Association J Orthop Sports Phys Ther. 2019
  • 6: Collins NJ, Bierma-Zeinstra SM, Crossley KM, van Linschoten RL, Vicen- zino B, van Middelkoop M. Prognostic factors for patellofemoral pain: a multicentre observational analysis. Br J Sports Med. 2013