"Kniepijn: Gaat het Echt Vanzelf Over?"

Veel mensen die met kniepijn naar de huisarts gaan, krijgen vaak te horen dat het vanzelf wel over zal gaan. Maar is dat wel zo? En zorgt dit advies er misschien juist voor dat de knieklacht chronisch wordt en dat je er jaren mee rondloopt?

In deze blog van Kniepijnvrij gaat Stijn in op de vraag of kniepijn vanzelf over kan gaan, of dat je beter snel actie moet ondernemen!

Traumatische versus niet traumatische knieklachten

In deze blog hebben we het over niet-traumatische knieklachten. Dit zijn knieklachten die vaak geleidelijk zijn ontstaan en niet gerelateerd zijn aan een duidelijk ontstaansmoment, zoals een val of een verdraaiing. Als er sprake is van een direct ontstaansmoment waarbij de knie mogelijk een letsel heeft opgelopen, is het zaak om naar de eerste hulp te gaan of, in minder acute gevallen, snel naar een fysiotherapeut om je herstel zo goed mogelijk te optimaliseren.

De meeste mensen die bij mij in de praktijk komen, hebben al geruime tijd knieklachten. De pijn zit dan vaak aan de voorkant van de knie en wordt opgewekt bij bewegingen waarbij de knie onder belasting wordt gebogen.

Voorbeelden hiervan zijn:

• Pijn in de knie bij hurken
• Pijn in de knie bij traplopen
• Pijn in de knie bij fietsen
• Pijn in de knie bij hardlopen of wandelen
• Pijn in de knie bij sporten waarbij er druk wordt gezet op een gebogen knie.

Vaak is er ook pijn in de knie aanwezig bij zitten met gebogen knieën. Onderzoek (1) geeft ook aan dat 80% van de mensen die last heeft van pijn aan de voorkant van de knie als gevolg van het patellofemoraal pijnsyndroom, ofwel patellofemorale pijn, ook pijn in de in de knie ervaart bij langdurig zitten. Maar 20% heeft dat dus niet!

Ik zie zelden mensen met het patellofemoraal pijnsyndroom (pijn rondom de knieschijf) die korter dan 3 maanden last hebben. En dat is een gemiste kans!

Gaat kniepijn vanzelf over of moet je snel hulp zoeken?

Ik noemde het net al even. Nagenoeg al mijn patiënten in de praktijk hebben al minimaal 3 maanden last van pijn rond de knieschijf. Velen hebben zelfs jaren last van deze pijn aan de voorkant van de knie. Tijdens een poll, die ik geef tijdens mijn webinar over kniepijn aanpakken (schrijf je hier in voor de eerstvolgende webinar), geeft meer dan 75% van de deelnemers aan dat hun klachten al langer dan 6 maanden aanwezig zijn.

Helaas blijkt uit onderzoek (2,3,4) dat het hebben van pijnklachten langer dan 3 maanden een slechtere prognose geeft. Uit dit onderzoek blijkt ook dat de volgende factoren een slechtere prognose geven en ervoor kunnen zorgen dat iemand (onnodig)jarenlang met pijn in de knie blijft rondlopen.

Factoren die een slechte prognose geven:

• Bilaterale pijn (pijn in beide knieën)
• NRS > 6 bij maximale pijn (waarbij 0 geen pijn is en 10 ondraaglijke pijn)
• Pijn in meer dan één lichaamsdeel, vaak de rug
• AKPS

Als een of meer van deze factoren aanwezig is, wordt het steeds moeilijker om van je knieklachten af te komen. Vroeger, en helaas nog steeds, wordt vaak gedacht dat patellofemorale klachten self-limiting zijn. Dit betekent dat men denkt dat de klachten vanzelf overgaan doordat je ander gedrag vertoont door de pijn.

Onderzoek (5), en ook mijn ervaring, toont aan dat dit helaas niet het geval is. Sterker nog, de locatie waar pijn gevoeld wordt, wordt juist steeds groter! Dit heeft te maken met het fenomeen sensitisatie, waarbij de structuren rondom de knieschijf steeds gevoeliger worden. Knieklachten gaan een steeds grotere rol spelen in het leven van de patiënt, wat de frustratie en de aandacht die de knie krijgt vanuit het pijnsysteem doet toenemen. Als gevolg hiervan wordt het pijnsysteem steeds meer overbeschermend, waardoor de weefsels steeds gevoeliger worden.

Wat is de prognose van patellofemorale pijn?

De prognose van pijn rondom de knieschijf is helaas niet goed. Deze prognose kan echter verbeteren als mensen eerder starten met fysiotherapie! Maar daar kom ik later in dit blog op terug.

Dat de prognose voor het patellofemoraal pijnsyndroom slecht is, blijkt uit de volgende cijfers:

• 25% van de mensen had na 20 jaar nog steeds last van de klachten (2)
• Bij een follow-up onderzoek (3) onder 153 patiënten had 65% nog steeds kniepijn na 2 jaar
• Een ander onderzoek (4) gaf aan dat onder 172 mensen met patellofemorale pijn 40% nog steeds klachten had 6 jaar na het ontstaan van de kniepijn

Patellofemorale pijn is dus niet self limiting

Wat zeggen de mensen zelf over hun kniepijn?

Uit mijn ervaring in de praktijk merk ik dat de meeste mensen gefrustreerd en verward zijn. Meestal hebben ze al meerdere onderzoeken gehad, verschillende diagnoses gekregen en vaak ook diverse soorten therapieën geprobeerd. Helaas blijkt vaak dat deze therapieën niet de juiste waren. Vaak werd er alleen gemasseerd of te weinig geoefend en als er geoefend werd, was dit vaak te pijnlijk.

Uit onderzoek blijkt zelfs dat:

• Patiënten met patellofemorale pijnklachten zich gestigmatiseerd voelen door een 'onzichtbare' aandoening (7)
• Deze patiënten willen deze aandoening graag een naam kunnen geven en weer controle krijgen (7)
• Patiënten met een hogere therapietrouw hadden een beter resultaat met de oefentherapie (8)
• 25% van de mensen die met fysiotherapie zijn gestart, meer pijnklachten kregen door de therapie (6)
• 35% helemaal geen oefeningen kregen van de fysiotherapeut (6)

Dit is in mijn ogen echt onbegrijpelijk. Dit betekent dat als je met patellofemorale pijn naar de fysiotherapeut gaat, er een kans van 25% is dat je meer klachten krijgt en mogelijk ook afhankelijk wordt van de fysiotherapeut, omdat de kans 35% is dat je alleen gemasseerd wordt. Wat dus niet helpt en je laat denken dat je dit nodig hebt om van de pijnklachten af te komen. En als je pas naar de fysio gaat of gestuurd wordt als je pijnklacht al langer dan 3 maanden aanwezig is (het gaat dus niet vanzelf over), is de kans dat je na 2 jaar nog steeds klachten hebt maar liefst 65%.

Voor veel mensen is het hebben van deze pijnklacht dus frustrerend, blijkt uit deze onderzoeken. Ze voelen zich niet begrepen en het wordt ze blijkbaar ook niet uitgelegd wat er precies aan de hand is. Hierdoor verliezen ze grip op de pijnklacht en het vertrouwen in hun behandelaar en hun lichaam.

Conclusie: Wat moet je doen als je last hebt van het patellofemoraal pijnsyndroom

Voor een effectief herstel is het essentieel om het vertrouwen in je lichaam terug te winnen, de pijnklacht te begrijpen (pijneducatie) en vroegtijdig te starten met de juiste oefeningen om de therapietrouw hoog te houden. In 25% van de gevallen krijgt de patiënt meer pijn in de knie door de oefeningen. Dit is niet wenselijk voor het vertrouwen en geeft een slechtere prognose. Dit moet dus voorkomen worden en gaat helaas vaak verkeerd. Dit komt omdat de oefeningen die vaak gegeven worden te belastend zijn voor het knieschijfgewricht en hiermee de quadriceps paradox in stand houden.

Mijn advies:

Wacht niet totdat het vanzelf overgaat. Zorg dat je niet in de pijn traint en ga zo snel mogelijk naar een gespecialiseerde fysiotherapeut of start direct met de kniepijnvrij methode.

Voorkom dat je bij de 65% van de mensen hoort die na 2 jaar nog steeds pijnklachten heeft.

>>Start direct met de complete fysiotherapeutische kniepijnvrij methode

Wil je liever 1 op 1 herstellen? Kom dan naar de praktijk van kniepijnvrij of FysioHolland

Referenties:

1. Crossley Kay M., Joshua J. Stefanik, James Selfe, Natalie J. Collins, Irene S. Davis, Christopher M. Powers, Jenny McConnell, Bill Vicenzino, David M. Bazett-Jones, Jean Francois Esculier, Dylan Morrissey, and Michael J. Callaghan. 2016 Patellofemoral pain consensus statement from the 4th International Patellofemoral Pain Research Retreat, Manchester. Part 1: Terminology, definitions, clinical examination, natural history, patellofemoral osteoarthritis and patient-reported outcome measures. British Journal of Sports Medicine 50 (14):839-843, 2016.
2. Nimon G, Murray D, Sandow M, Goodfellow J. Natural History of Anterior Knee Pain: A 14- to 20-Year Follow-up of Nonoperative Management. J Pediatr Orthop. 1998;18(1).   
3. Rathleff, M. S. (2016). Patellofemoral pain during adolescence: much more prevalent than appreciated. British Journal of Sports Medicine, 50(14), 831–832.                           
4. Kastelein, M., Luijsterburg, P. A. J., Heintjes, E. M., van Middelkoop, M., Verhaar, J. A. N., Koes, B. W., & Bierma-Zeinstra, S. M. A. (2015). The 6-year trajectory of non-traumatic knee symptoms (including patellofemoral pain) in adolescents and young adults in general practice: a study of clinical predictors. British Journal of Sports Medicine, 49(6), 400–405.                    
5. Sandow MJ, Goodfellow JW. The natural history of anterior knee pain in adolescents. J Bone Joint Surg Br 1985; 67:36–8. PMID: 3968140            
6. van Linschoten Robbart, van Berkel, S., Ilbrink, S., Koëter, S., & Ophey, M. (2023). De richtlijn ’Anterieure Kniepijn’- een kleine stap in één richting. Sport & Geneeskunde, 56(2), 16–30.        
7. Djurtoft, C., Yona, T., Roos, E. M., Thorborg, K., Hölmich, P., Rasmussen, S., Olesen, J. L., & Rathleff, M. S. (2023). Quality of life in adolescents with longstanding non-traumatic knee pain: An analysis of 316 adolescents with Patellofemoral Pain and Osgood-Schlatter Disease. Physical Therapy in Sport, 61, 156–164. https://doi.org/10.1016/J.PTSP.2023.04.001
8. Rathleff, M. S., Roos, E. M., Olesen, J. L., & Rasmussen, S. (2015). Exercise during school hours when added to patient education improves outcome for 2 years in adolescent patellofemoral pain: a cluster randomised trial. British Journal of Sports Medicine, 49(6), 406 LP – 412.