Pijn aan de voorkant van de knie is de meest voorkomende knieblessure
Als je pijn in je knieën hebt ben je niet de enige. Pijn aan de voorkant van de knie komt veel voor. Met een prevalentie van 25% is dit de meest voorkomende klacht (1) en 1.5% tot 7.3% van alle mensen die medische hulp zoeken heeft patellofemorale klachten. (2)
Echter ervaart momenteel meer dan 50% van de patiënten met deze kniepijn een onbevredigend resultaat ondanks fysiotherapie. (3,6) Ook komen de symptomen bij 70-90% van de patiënten terug (4). Dit zijn geen geruststellende cijfers!
Te algemene behandeling
De reden dat knieklachten bij 50% van de mensen niet opgelost worden en bij een grote groep weer terugkomen is dat het patellofemoraal pijnsyndroom vaak te algemeen wordt behandeld.
Hierdoor wordt de oorzaak dus niet gericht aangepakt, waardoor de pijn niet overgaat en vaak weer terug komt. Verzwakte bovenbeenspieren wordt over het algemeen gezien als de voornaamste oorzaak van het patellofemoraal pijnsyndroom en het versterken van de bovenbeenspieren wordt vaak als primaire therapie toegepast.
Andere oorzaken
Dit terwijl er minimaal nog 4 andere subcategorieën te onderscheiden zijn. (5) De eerste categorie is al genoemd. Hieronder zal ik de 5 categorieën bespreken. De 5e categorie komt minder vaak terug in de wetenschap maar in mijn ervaring verdient deze ook een plek in deze lijst met oorzaken van de pijn in de knie bij het patellofemoraal pijnsyndroom.
De 5 oorzaken van pijn in de knie
1: Zwakke bovenbeen en heupspieren kunnen knieklachten veroorzaken.
Dit betreft zwakte van de bovenbeenspieren en heupspieren. Zo kunnen zwakke bovenbeenspieren te weinig controle uitoefenen over de drukverdeling van de knieschijf. Zoals we al weten uit mijn vorige blog over de mythe van de zwakke bovenbeenspieren kan het ook aan liggen dat de bovenbeenspieren worden geremd vanuit een stoornis in de lage rug. Zwakke heupspieren zorgen vaak voor "kneeing in" (de knie valt naar binnen) en hierdoor een overbelasting van de knieschijf en het kniegewricht. (figuur 1)
Figuur 1: Kneeing in
2: Een verminderde stabiliteit kan pijn in knieen veroorzaken.
Soms kunnen de spieren nog zo sterk zijn maar is de aansturing/coördinatie beroerd. Dit kan ook pijn in de knieën veroorzaken. De basis van goede kracht is de aansturing. Verminderde stabiliteit kan uit verschillende gewrichten komen. Soms is de controle over de enkel heel matig en geeft dit piekbelasting op het kniegewricht. Ik zie ook vaak een verminderde controle over de heup en vanuit de core. Hierdoor wordt de knie te zwaar belast en dit kan vervolgens knieklachten veroorzaken.
3: Over- of onderbelasting kan pijn veroorzaken in jouw knie.
De aanpassingstijd van bot, spier en ligamenten op nieuwe belasting bedraagt maar liefst 20 weken. Maar de aanpassingstijd van kraakbeen en pezen bedraagt meer dan 120 weken! (figuur 2) Te snelle opbouw in de belasting kan dus zorgen voor overbelasting van het kniegewricht.
Figuur 2 Aanpassingstijd van weefsels
Overbelasting
Ik zie dit vaak als een van de factoren bij mijn sportieve patiënten en topsporters. De ene dag bootcamp, de volgende dag kickboksen en de dag erna hardlopen. Te kort herstel en een niet goed opgebouwd trainingsschema zorgen voor overbelasting en hierdoor ontstaan verschillende aandoeningen zoals pijn rondom de knie, of andere acute blessures zoals beschadigd/gescheurd kraakbeen, een gescheurde meniscus of een gescheurde kruisband.
In het ergste geval zie ik patiënten die een dergelijke slijtageslag jarenlang hebben vol gehouden, en hiermee blijvende kraakbeenslijtage hebben opgelopen. Ik zie dit geregeld bij crossfitters. Deze patiënten bevinden zich eerst nog in de zone van suprafysiologische overbelasting maar gaan dan helaas over naar de zone van structurele schade aan de knie. (figuur 3)
Figuur 3: Overbelasting
Onderbelasting
Aan de andere kant zie ik ook mensen met het patellofermoraal pijnsyndroom die niet sporten maar knie klachten hebben in het dagelijks leven bij hurken en traplopen. Heel vaak hebben deze mensen een zittend beroep. Door het vele stilzitten wordt de knie structureel onderbelast, en ook dit kan pijn als gevolg veroorzaken: hierdoor gaat de knie al pijn doen bij lichte activiteiten omdat de belastbaarheid van de knie is afgenomen. Door onze toenemende zittende leefstijl zie ik deze oorzaak van pijnlijke knieën veel vaker voorkomen. Er is hierbij vaak geen trauma van de knie aan voorafgegaan.
4: Hyper- of hypomobiliteit kan zorgen voor knieklachten
Hypermobiliteit
Veel van mijn patiënten zijn hypermobiel. Vooral jonge vrouwen hebben hier last van. Dit betekent dat ze een bovengemiddeld grote mobiliteit hebben in meerdere gewrichten. Hierdoor is het voor de spieren moeilijker om deze gewrichten te stabiliseren. Dit leidt vaak tot knieklachten en soms zwelling omdat de spieren dit niet lang genoeg volhouden. Vaak zijn het de tonische (houdings) spieren die zijn verzwakt en het niet lang genoeg volhouden.
Hypomobiliteit
Aan de andere kant kan juist hypomobliteit (stijfheid) ook een factor zijn. Hierbij zijn de bovenbeenspieren zo stijf en gespannen dat dit zorgt voor een continue overdruk op het knieschijf gewricht. De knieschijf heeft dan te weinig rust en ook dit kan pijn in de knieën veroorzaken. Vaak gaat dit ook gepaard met slijtage/artrose van de knie. Hierbij is het kraakbeen van minder goede kwaliteit waardoor er zwelling ontstaat. Door deze zwelling wordt het kapsel van de knie ook stijver. Zeker als er dan ook een intensieve sport wordt beoefend kan dit leiden tot nog meer zwelling en afname van de kwaliteit van het kraakbeen. Het is dan zinvol om wat minder intensief te bewegen zodat het kraakbeen kan herstellen. Ook stijve hamstrings en kuitspieren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van het patellofemoraal pijnsyndroom.
5: Een overbeschermend pijnsysteem kan zorgen voor kniepijn.
Als de pijn in de knieën al langer aanwezig is, doorgaans langer dan 3 maanden, dan is de kans groot dat er ook in het pijnsysteem verandering plaats hebben gevonden. Dit systeem leert op basis van ervaringen uit het verleden en verwachtingen voor de toekomst.
Dat betekent dat als je in het verleden pijn in je knie had bij het traplopen je pijnsysteem jou al gaat waarschuwen, in de vorm van pijn, als je weer de trap oploopt. Als je je daarbij ook nog zorgen maakt over je knie wordt de pijn hiermee versterkt. Want het pijnsysteem is dan nog meer gealarmeerd en zal dan nog beter zijn best doen om jouw knie te beschermen.
Het probleem is dat dit dus gebeurt op basis van ervaringen uit het verleden en verwachtingen voor de toekomst en dus niet op basis van de daadwerkelijke schade. En die is er bij dit soort klachten heel vaak juist niet!
Onderbewustzijn
Dit gebeurt voor het grootste gedeelte in je onderbewustzijn. De pijn is dan een eigen leven gaan leiden en dan zit het dus niet meer in de knie, al voel je het daar nog wel natuurlijk. Dat komt omdat het brein dit zo vertaald.
Het brein krijgt zijn informatie van de zenuwen rondom jouw knie. De pijn zit dus in het brein, want het brein bepaalt of een beweging schadelijk zou kunnen zijn of juist niet. Je hebt misschien wel te horen gekregen dat de pijn tussen je oren zit en niet in je knie. Dit klopt dus ook maar het wordt vaak niet goed uitgelegd waardoor je je niet begrepen kan voelen. Je voelt de pijn toch echt in je knie? Ik ben toch niet gek? De oplossing ligt hierbij in het begrijpen van de pijn en leren hoe je dit pijnpatroon kan doorbreken.
Omdat de meeste vormen van pijn langer dan 3 maanden aanhouden is het essentieel om dit te leren om uiteindelijk van je knieklachten af te komen. Met de Kniepijnvrij Methode wordt je dit stapsgewijs geleerd.
Wat is de oplossing voor jouw knieklachten?
Je kan begrijpen dat de therapie voor elke categorie anders zou moeten zijn. Inzicht krijgen in de oorzaak van de pijn in jouw knie is dus essentieel. Globaal kan je deze richtlijnen gebruiken om de pijn in jouw knie op te lossen. Onderschat dit niet want dit bepaald of je op de goede weg bent of dat je juist blijft doormodderen zonder goed resultaat of zelfs de pijn juist erger kan maken!
Ben je een fanatiek (top)sporter dan ligt de oorzaak vaak in de overbelasting van de knie en zou rust i.c.m. het versterken van de hulpspieren een goede oplossing zijn. Grote spierkrachtoefeningen voor sporters waarvan de oorzaak overbelasting is geeft vaak nog meer klachten. In het bijzonder na een gescheurde knieband, een gescheurde kruisband of een gescheurde meniscus moet men dit rustig opbouwen.
Zit je veel en ben je stijf dan zou je meer aandacht moeten besteden aan de mobiliteit van je rug en de spieren en weefsels rondom je knie. Ben je juist erg mobiel en gaat je knieschijf uit de kom dan zijn stabiliserende en spierversterkende oefeningen belangrijk om jouw knieklachten op te lossen. Vaak gebeurt dit in combinatie met tape of een stabiliserende brace om je knieschijf te ondersteunen.
Is je balans erg slecht dan kan dit een oorzaak zijn van de pijn in jouw knie en zal je hieraan moeten werken om de pijn in jouw knie op te lossen.
Belast je je knie veel maar heb je zwakke bovenbeen- en heupspieren dan is zou je deze moeten trainen om van je knieklachten af te komen.
Is de kniepijn langer aanwezig en maak je je zorgen om je knie, ervaar je stress, slaap je niet goed of ben je angstig om je knie te belasten? Dan moet je weer vertrouwen krijgen in je knie en beter gaan begrijpen hoe de pijn in je knie precies werkt en hoe je het pijnpatroon kan gaan doorbreken.
Met de Kniepijnvrij Methode leer jij wat de oorzaak is van jouw knieklachten en hoe je deze zelf kan oplossen!
Bekijk hier wat de Kniepijnvrij Methode voor jou kan betekenen!
Is de diagnose nog niet geheel duidelijk?
Doe dan hier de kniepijnvrij test en krijg gelijk 2 gratis oefeningen voor de pijn in jouw knie!
Samenwerking met FysioHolland
Kniepijnvrij werkt nauw samen met FysioHolland. FysioHolland werkt met orthopedisch specialisten van diverse klinieken en ziekenhuizen.
Heb jij last van knieklachten en heb je liever een gespecialiseerde fysiotherapeut in jouw regio? Bekijk dan hier de locaties van een FysioHolland vestiging bij jou in de buurt. Mocht het nodig zijn om jouw klacht met een orthopedisch chirurg te bespreken of om lichamelijk onderzoek te doen dan kan FysioHolland dit voor jou organiseren.
Gebruikte referenties:
1: Glaviano NR, Kew M, Hart JM, Saliba S. Demographic and epidemiological trends in patellofemoral pain. Int J Sports Phys Ther. 2015
2: Callaghan MJ, Selfe J. Has the incidence or prevalence of patellofemoral pain in the general population in the United Kingdom been properly evaluated? Phys Ther Sport. 2007
3: Lankhorst NE, van Middelkoop M, Crossley KM, et al. Factors that predict a poor outcome 5–8 years after the diagnosis of patellofemoral pain: a multicentre observational analysis. Br J Sports Med. 2016
4: Stathopulu E, Baildam E. Anterior knee pain: a long-term follow-up. Rheumatology (Oxford). 2003
5: Patellofemoral Pain .Clinical Practice Guidelines Linked to the International Classification of Functioning, Disability and Health From the Academy of Orthopaedic Physical Therapy of the American Physical Therapy Association J Orthop Sports Phys Ther. 2019
6: Collins NJ, Bierma-Zeinstra SM, Crossley KM, van Linschoten RL, Vicen- zino B, van Middelkoop M. Prognostic factors for patellofemoral pain: a multicentre observational analysis. Br J Sports Med. 2013
