Patellofemorale artrose. Wat kan je nu direct al aan de pijn in je knie doen?
25 september 2022 

Patellofemorale artrose. Wat kan je nu direct al aan de pijn in je knie doen?

In mijn eerste podcast met Micheal de Levie van the Kneeclub hebben we het over het patellofemoraal pijnsyndroom. We gingen in op de vraag over wie het kan krijgen en wat de oorzaak is van deze pijn in de knie. In het 2e gedeelte van deze podcast praten we over de oudere populatie die patellofemorale artrose ontwikkelt. Omdat niet iedereen luisteren de meest prettige manier vindt heb ik de inhoud van de podcast hier verder uitgeschreven, samengevat en waar nodig verdiept.

Het patellofemoraal pijnsyndroom komt het meeste voor bij vrouwen in de leeftijd van 15-26 jaar met een piek op 12-19 jaar maar ook bij de populatie tussen 50-59 jaar.


Wat is de oorzaak van de pijn in de knie bij deze oudere populatie?

Deze laatste populatie is vaak al wat minder sportief en heeft vaak een zittend beroep. Juist dat zittende beroep is een belangrijke factor in het ontstaan van patellofemorale klachten. Als je langdurig achter elkaar zit neemt de doorbloeding van je bilspieren af. Daarnaast wordt de rug stijver en kan de kwaliteit van de structuren van je rug afnemen. Deze worden namelijk gevoed en onderhouden door beweging. Beweeg je te weinig en zit je veel dan worden voedingsstoffen en water uit de tussenwervelschijven geperst. Door juist weer te bewegen worden deze weer opgenomen en worden de structuren weer gesmeerd en gevitaliseerd. “Motion is lotion!”

Een stijve rug heeft een niet alleen gevolgen voor je rug maar ook voor je knieën. Door een stijve rug neemt ook de spanning van de spieren rondom de knieën toe. Hierdoor wordt de spanning op de knieschijven ook groter en dit kan zorgen voor pijn in de knie bij buigen, zitten met gebogen knieën en traplopen.

Bij deze oudere populatie met het patellofemoraal pijnsyndroom is stijfheid ofwel hypomobiliteit zoals wij het noemen een belangrijke oorzaak van de pijn in de knie. Als ik deze mensen op hun buik op de bank heb liggen lukt het maar zelden dat ik de knie zover kan buigen dat de hak hun bil aanraakt. Dit komt door de stijfheid van de bovenbeenspieren. Het bindweefsel van de onderrug is dan vaak ook erg stijf en stug geworden. Deze is dan nauwelijks oppakbaar. Het is dan belangrijk voor deze mensen met het patellofemoraal pijnsyndroom om dan ook deze onderrug en bovenbeenspieren weer soepel te krijgen.  Ze krijgen dan van mij het advies om maar maximaal 25 minuten achter elkaar te zitten en een specieke oefening te doen. Opstaan uit die stoel dus!  De beste houding is je volgende houding zeg ik altijd.

Een zittende leefstijl kan dus zorgen voor een stijve rug en pijnlijke knieën maar ook voor patellofemorale artrose. Bij patellofemorale artrose is er sprake van slijtage van het knieschijfgewricht. Dit noemen we ook wel patellofemorale chondromalacie. En deze kan in verschillende gradaties voorkomen. Van graag 0 tot graad 4. Hierbij is graad 0 geen slijtage en bij graad 4 is er geen kraakbeen meer aanwezig omdat het volledig is afgesleten.


Hoe kan kraakbeen slijten?

Net als de tussenwervelschijven moet ook het kraakbeen van de knieschijven goed gevoed worden. Kraakbeen kan licht slijten als gevolg van een natuurlijk proces door veroudering. Maar er zijn nog minimaal 3 andere factoren waardoor kraakbeen kan slijten.

  1. Overbelasting
  2. Onderbelasting]
  3. Laaggradige ontstekingen in het lichaam.

Overbelasting van het kraakbeen van de knie

Bij deze oudere populatie is er van overbelasting meestal geen sprake. Al zie ik het nog wel geregeld gebeuren dat iemand gedurende de dag maximaal passief is. Dat wil zeggen dat degene de hele dag zit. Dat wordt een probleem als je dan vervolgens in de avond een potje intensief gaat sporten. Dat verschil tussen maximaal passief en maximaal actief is dan te groot, zeker als de jaartjes gaan tellen. Dit is een risico op het ontstaan van blessures maar ook het kraakbeen houdt hier niet van. Maak je dag dus fysiek zwaarder! Het gemak dient de mens maar gaat dus ten koste van onze gezondheid. Parkeer de auto dus niet voor de deur, maar bijvoorbeeld een straat verderop of pak liever nog de fiets of stap een halte eerder uit. En pak altijd zoveel mogelijk de trap in plaats van de lift. Zo maak je het kraakbeen van de knie vitaler en zal het minder snel overbelast worden. Dit kan voorkomen dat je last krijgt van patellofemorale artrose.


Onderbelasting van het kraakbeen van de knie

Onderbelasting is wel een belangrijke factor bij deze populatie voor het ontstaan van de pijn in de knie door patellofemorale artrose. Doordat de knie in zittende positie maar weinig wordt belast wordt het kraakbeen ook niet goed gevoed. Dat kraakbeen wordt namelijk gevoed door belasting. Door belasting neemt het water en voedingsstoffen op en wordt het harder en vitaler. Indien je te weinig je knieën belast als gevolg van een zittende leefstijl dan zal het kraakbeen van de knie sneller van kwaliteit afnemen en hierdoor eerder kunnen slijten.

Anatomie van kraakbeen. Door te belasten worden er meer proteoglycanen aangemaakt waardoor het kraakbeen vitaler wordt.

Laaggradige ontstekingen in het lichaam zorgen voor artrose in de knie

De 3e factor is als gevolg van laaggradige ontstekingen in het lichaam. Dat zien we veel bij mensen met overgewicht. Vanuit overtollig vetweefsel ontstaan laaggradige ontstekingen. Het kraakbeen is hier gevoelig voor en kan door deze ontstekingen in kwaliteit afnemen en hierdoor eerder slijten. We zien dus ook vaak slijtage bij mensen met overgewicht in gewrichten die geen gewicht dragen zoals handen en polsen. Afvallen en het nastreven van een gezonde leefstijl met voldoende groente, fruit, water en hoogwaardige vetten, koolhydraten en eiwitten in combinatie met een goede nachtrust is hierbij essentieel om van de pijn in de knie af te komen!


Wat is het verschil in pijn in de knie bij patellofemorale artrose ten opzichte van de jongere populatie met het patellofemoraal pijnsyndroom?

Over het algemeen is dit hetzelfde, want bij beide groepen wordt pijn gevoeld rondom de knieschijf.  Maar er is wel een verschil. Het verschil in pijn bij mensen met patellofemorale artrose ten opzichte van de jongere populatie zonder aantoonbare schade is dat als je last hebt van patellofemorale artrose je ook eerder last hebt van de kenmerken van artrose.

Dit zijn:

  • Ochtendstijfheid
  • Startstijfheid
  • Nachtelijke pijn
  • Creputaties
  • Bewegingsbeperking

Deze klachten ontstaan meestal geleidelijk omdat slijtage een geleidelijk proces is. Soms kan de slijtage er al lang zijn zonder dat dit pijn geeft in de knie.  Door een verandering van belasting of bijvoorbeeld een val kan dan ineens wel acuut pijn ontstaan. Er is dan dus een gebeurtenis geweest die de artrose pijn heeft getriggerd.


Wat kan je doen als je last hebt van pijn in de knie als gevolg van patellofemorale artrose?

Als je last hebt van patellofemorale artrose dan is het zinvol om het kraakbeen weer te revitaliseren. Dat doe je door specifieke oefeningen te doen die het kraakbeen in een bepaalde hoek belasten maar niet overbelasten. Bij Kniepijnvrij weten we precies welke hoeken dat zijn en hoe we het kraakbeen weer vitaal kunnen krijgen. Helaas kan je hiermee de slijtage niet ongedaan maken maar je kan er wel voor zorgen dat het niet meer symptomatisch wordt. Dat wil zeggen dat je de pijnklachten in de knie hier wel mee kan beïnvloeden.

Wil je alvast een begin maken met het revitaliseren van je kraakbeen?

Start dan met de aangepaste minisquats en de leg extensions.  De oefeningen van Kniepijnvrij kan je hier vinden:

In het volgende blog gaan we in op hoe je er zelf achter kan komen of je last hebt van het patellofemoraal pijnsyndroom.

Wil je de podcast ook graag luisteren?

Dat kan ook. Klik dan op de link hieronder!


Luister hier de podcast

Kniepijnvrij is de trotste partner van FysioHolland. Samen zorgen wij voor de beste zorg rondom jouw knie! Heb jij een blessure aan je knie en wil je ook onder begeleiding van een ervaren fysiotherapeut revalideren op een locatie bij jou in de buurt? Profiteer dan van deze unieke samenwerking tussen FysioHolland  en Kniepijnvrij. Dan helpen wij jou verder!



Over de schrijver
Kniepijn is een hardnekkige en vervelende klacht. Veel van mijn patiënten lopen al jaren met deze klacht rond als ze bij mij aankloppen. Mensen die last hebben van pijn in de knie ervaren forse beperkingen in hun dagelijks leven en sport, verlies van kwaliteit van leven, toename van bewegingsangst, psychische klachten en ook maken zich vaak zorgen of een toekomst zonder pijn in de knie wel mogelijk is..Helaas onnodig. Want de oplossing is simpel en effectief.“In mijn carrière heb ik te vaak teleurgestelde en gedesillusioneerde mensen in mijn spreekkamer gehad die gefrustreerd vertelden dat ze ondanks vele maanden en soms zelfs jarenlang pijnlijke oefeningen doen bij hun fysiotherapeut nog steeds pijn in hun knie hadden. Ik voelde het als mijn missie om deze mensen te helpen bij het oplossen van hun knieklacht. En die missie heeft zich na vele jaren studeren, onderzoek en talloze behandelingen doen uiteindelijk geresulteerd in deze online methode’s voor pijn in jouw knie!Ik geloof in heldere uitleg om het inzicht in je klacht te vergroten, doelen te stellen en progressief je belastbaarheid vergroten middels wetenschappelijk bewezen oefeningen. Geen honderden verschillende oefeningen, maar slechts een paar effectieve oefeningen die je progressief verzwaard zijn de sleutel tot succes. In de online programma’s van Kniepijnvrij® krijg je de routekaart naar een Kniepijnvrij leven. Op eigen kracht. Ik vind dat iedereen met knieklachten toegang moet hebben tot de beste en meest betaalbare zorg. Daarom heb ik er alles aan gedaan om zo compleet mogelijk programma’s te maken die je letterlijk kan volgen. En dat kan je heel goed zelf als je maar weet hoe je dit moet doen. De online programma’s van Kniepijnvrij® leren jou hoe je dit op eigen kracht kan. Maar moet je dan alles alleen doen?Nee. Als je meer hulp nodig hebt ben je altijd welkom bij mij in de praktijk. Dan help ik je samen verder!"
Reactie plaatsen